Planowanie ściany TV - układ i ergonomia

Na ścianę TV patrz jak na strefę: ekran, audio, schowki i światło. W salonie 16-25 m2 sofa zwykle stoi 2,2-3,0 m od ekranu. To determinuje przekątną telewizora, wysokość montażu i szerokość mebla RTV.

Dobierz wielkość ekranu do odległości siedzenia. Dla 4K przyjmuje się 1,4-2,0 x przekątna. Praktycznie: 55 cali - 2,0-2,3 m, 65 cali - 2,3-2,8 m, 75 cali - 2,7-3,2 m. Jeżeli siedzicie bliżej niż 2,2 m, 65 cali będzie górną granicą komfortu, chyba że lubicie kinowy efekt.

Wysokość montażu: środek ekranu na wysokości oczu w pozycji siedzącej, zwykle 100-110 cm od podłogi. Przy sofie o siedzisku 42-45 cm zazwyczaj oznacza to dolną krawędź ekranu na 60-70 cm. Unikaj zbyt wysokiego montażu nad kominkiem lub wysoką szafką - kark Ci podziękuje.

Okablowanie i elektryka - schemat i montaż

Klucz do porządku to osobne trasy dla zasilania i sygnału oraz odpowiednia liczba gniazd. Projektuj tak, aby sprzęty można było odsunąć i przepiąć bez kucia ścian.

Gniazda i trasy - co i gdzie

• Za TV: minimum 3 x 230 V (TV, soundbar/AMP, LED), 1 x LAN RJ45, 1 x RTV/SAT. Wysokość osi gniazd: 110-120 cm od podłogi (za ekranem pozostają niewidoczne).
• Przy podłodze, za szafką RTV: 2 x 230 V, 1 x LAN, 1 x RTV/SAT. Wysokość: 25-30 cm od podłogi.
• Trasy kabli: zasilanie w osobnych peszlach od tras sygnałowych. Zachowaj min. 10 cm odstępu równoległego prowadzenia, skrzyżowania pod kątem prostym.
• Peszle: 50 mm od szafki RTV do strefy TV na HDMI i resztę sygnałów. Drugi peszel 20-25 mm na LED lub przyszłe przewody. Zostaw pilot ściągający - cienką linkę w peszlu.

Krok po kroku - okablowanie bez nerwów

1. Wyznacz środek ekranu na ścianie i obrysuj obszar za TV oraz wysokość gniazd.
2. Rozplanuj bruzdy i miejsca puszek multimedialnych. Unikaj pionowych bruzd w ścianach nośnych zbyt blisko krawędzi - trzymaj się osi.
3. Wykonaj bruzdy i otwory pod puszki. Od razu dopasuj średnice do peszli 50 mm.
4. Wklej peszle, zamocuj puszki, przeciągnij piloty. Zostaw zapas przewodów: 30-50 cm przy każdym końcu.
5. Rozprowadź zasilanie 230 V w osobnym peszlu. Sprawdź kolejność: najpierw elektryka, potem sygnał.
6. Przetestuj połączenia przed zakryciem - multimetrem i na sucho podłączając TV.
7. Zaszpachluj bruzdy, wyrównaj i zagruntuj ścianę.

Uchwyt i montaż VESA

• Rodzaj uchwytu: płaski - gdy TV na wprost i mało miejsca; uchylny - gdy TV wisi wyżej; pełny ruch z ramieniem - gdy kąt oglądania zmienny lub chcesz łatwy dostęp do kabli.
• Wzmocnienie: przy ścianie GK wstaw OSB 18 mm pomiędzy profile a płytę lub zastosuj podkonstrukcję pod uchwyt. W betonie - kołki chemiczne lub stalowe 10 mm. Nośność z zapasem x2 względem masy TV.
• Wysokość: wywierć płytę montażową tak, aby środek ekranu wypadł 100-110 cm. Zmierz realne położenie otworów VESA i offset uchwytu, żeby nie przestrzelić.
• Odstęp od ściany: minimum 4-5 cm dla przewiewu i kabli. Przy uchwycie ruchomym zwykle 5-7 cm plus ramię.

Zabudowa RTV i wentylacja

Szafka RTV 160-200 cm szerokości pomieści dekodery, konsolę, listwę zasilającą i router. Nie zamykaj szczelnie sprzętu.

• Wentylacja: wlot od spodu frontu lub przez szczelinę 10-20 mm, wylot z tyłu - otwory 2 x 80 mm lub listwa perforowana. Przy wzmacniaczach AV zostaw min. 5 cm nad urządzeniem.
• Kable: w plecach szafki gniazda serwisowe i przepusty szczotkowe. Zepnij wiązki rzepami. Zostaw zapasy przewodów i dostęp do listwy.
• Drzwiczki: najlepiej ażurowe lub z frezami, żeby pilot IR i ciepło miały drogę. Alternatywnie piloty RF lub repeater IR.

Akustyka i oświetlenie strefy TV

Bez dobrej akustyki i światła nawet drogi TV nie da efektu. Zacznij od podstaw: miękkie powierzchnie, minimalizacja odbić i światło, które nie razi w ekran.

Audio - prosto i skutecznie

• Soundbar pod TV: górna krawędź 5-10 cm poniżej dolnej krawędzi ekranu. Jeśli wersja z subwooferem, ustaw sub 30-60 cm od rogu frontowej ściany i testuj przestawienia.
• 2.1 lub 3.1 do 20 m2, 5.1 gdy masz możliwość ustawienia tylu. Głośniki przednie L i R w odległości 1,8-2,5 m od siebie, tweetery na wysokości uszu ok. 95-105 cm.
• Unikaj wciskania głośników w zamknięte kubiki. Daj im wolną przestrzeń po bokach 5-10 cm.

Materiały i wygłuszenie

• Dywan pod stolikiem: grubość 12-15 mm, pokryje pierwsze odbicia. Najlepiej włókno syntetyczne lub wełna, min. 160×230 cm.
• Zasłony pełne, choćby dekoracyjne, na ścianie okiennej. Zmniejszysz odbicia wysokich tonów i poświatę w ekranie.
• Panele lamelowe lub płyty filcowe na ścianie TV lub bocznych - 20-30% powierzchni pomieszczenia z miękkim materiałem daje zauważalną poprawę.

Oświetlenie - komfort oglądania

• LED za TV: ciepła barwa 2700-3000K, CRI 90, 5-10 W/m. Profil alu z dyfuzorem, taśma po obrysie 5-10 cm od krawędzi. Zasilacz schowany w szafce, sterowanie pilotem lub Zigbee/Wi-Fi.
• Kinkiety boczne o wąskim rozsyłie lub lampy stojące za sofą. Ściemnianie obowiązkowe - unikniesz efektu latarni w ekranie.
• Główne oświetlenie sufitowe na ściemniaczu. Przy seansach ustaw 10-20% mocy, LED za TV 30-50% - oczy mniej się męczą.

Materiały wykończeniowe ściany TV - wybór i budżet

Wykończenie wpływa na akustykę, odbicia i czyszczenie. Poniżej sprawdzone opcje z orientacyjnymi kosztami materiałów.

• Farba matowa lateksowa - 10-20 zł/m2. Najmniej odblasków. Wybierz kolor średni, np. ciepła szarość. Przygotowanie podłoża kluczowe.
• Lamele drewnopodobne/fornirowane - 150-300 zł/m2. Poprawiają akustykę, kryją klapy serwisowe. Warto zagrać kontrastem do szafki.
• Mikrocement - 200-350 zł/m2. Odporne, monolityczne, wymaga fachowego nałożenia. Dobre tło dla dużych ekranów.
• Panele MDF lakier - 180-350 zł/m2. Łatwe w czyszczeniu, można ukryć klapy i rewizje.
• Spiek kwarcowy - 600-1200 zł/m2. Efekt premium, bez fug. Uwaga na wagę i potrzebę fachowego montażu.
• Tapeta winylowa matowa - 60-150 zł/m2. Szybka metamorfoza, wybieraj niskoodblaskowe struktury.

Łącz materiały z głową: np. centralnie płyta matowa lub lamele, po bokach farba mat. Zostaw rewizję do peszli i gniazd - choćby w formie panelu na magnesy.

Krok po kroku - realizacja weekendowa

1. Pomiary i rysunek: odległość kanapa-TV, wysokości, miejsca gniazd, szerokość szafki RTV. Sprawdź VESA i punkt środka ekranu.
2. Zakupy wg Micro-BOM. Od razu dokup rzepy, opaski i przepusty szczotkowe do szafki.
3. Kucie bruzd i montaż puszek. Ułóż peszle, pamiętaj o osobnych trasach zasilania i sygnału.
4. Przeciągnięcie kabli testowych lub pilotów. Test na sucho wszystkich połączeń.
5. Zamknięcie bruzd, szpachla i grunt. Jeśli projektujesz zabudowę GK, zamontuj stelaż, wełnę, OSB pod uchwyt i płyty.
6. Malowanie lub montaż paneli/lameli. Zostaw rewizje do peszli i zasilaczy LED.
7. Montaż uchwytu TV na wzmocnieniu. Kontroluj poziom i wysokość - lepiej mierzyć dwa razy.
8. Instalacja szafki RTV i organizacja zasilania. Listwa przepięciowa w środku, kable spięte i opisane.
9. Taśma LED w profilu za TV, zasilacz schowany w szafce, test ściemniania.
10. Wieszanie TV, podłączenia, kalibracja obrazu i dźwięku. Sprawdź, czy nic nie brzęczy i czy piloty działają przy zamkniętej szafce.

Podsumowanie

• Odległość i wysokość najpierw - sprzęt dobieraj do układu, nie odwrotnie.
• Osobne trasy dla 230 V i sygnałów, peszle 50 mm i zapasy przewodów.
• Wzmocnij ścianę pod uchwyt TV - OSB lub solidne kotwy.
• Szafka RTV z wentylacją i dostępem serwisowym do kabli.
• LED ciepłe, ściemniane, plus minimum jedno boczne źródło światła.
• Wykończenie matowe lub półmat - mniej odblasków w ekranie.

FAQ

Na jakiej wysokości powiesić TV nad szafką?

Najczęściej dolna krawędź TV wypada 10-20 cm nad blatem szafki, a środek ekranu 100-110 cm od podłogi. Ważniejszy jest środek na wysokości oczu niż sztywna odległość od mebla.

Czy warto chować kable w ścianie?

Tak, jeśli zrobisz to w peszlach i zostawisz rewizję. Unikaj zamurowania kabli na stałe. Peszel 50 mm pozwoli w przyszłości wymienić HDMI lub dołożyć przewód.

Jaki uchwyt wybrać do salonu z oknami z boku?

Ruchomy z ramieniem. Pozwoli skorygować kąt względem okna i uniknąć odblasków. Zwróć uwagę na nośność z zapasem i dystans od ściany dla kabli.

Jak rozwiązać wentylację w zamkniętej szafce RTV?

Zapewnij dolny wlot i górny wylot powietrza, minimum 2 x 80 mm otworów lub szczeliny 10-20 mm. Nad amplitunerem zostaw min. 5 cm luzu i nie blokuj tyłu urządzeń.