Plan oświetlenia kuchni 6-10 m2: założenia i częste błędy

Dobra kuchnia ma trzy warstwy światła: ogólne, zadaniowe nad blatem i akcentowe. W polskich mieszkaniach 6-10 m2 najczęściej brakuje drugiej warstwy, przez co blat tonie w cieniu. Efekt: męczenie wzroku, kiepska widoczność krawędzi noża, zimna poświata odbijająca się w frontach.

Prosty cel: 150-250 lx światła ogólnego na całej kuchni oraz 500-750 lx na blacie roboczym. W praktyce uzyskasz to przez: sufitowe oprawy lub szynę z reflektorami, taśmę LED 24V w profilach podszafkowych i delikatne LED w cokole lub witrynach.

Najczęstsze błędy: jedna lampa na środku sufitu, barwa 6000K w całej kuchni, taśma LED bez profilu, zasilacz upchnięty za piekarnikiem, brak podziału na obwody. Unikniesz ich planując przewody i osprzęt przed montażem mebli.

Trzy warstwy światła: co, gdzie, ile

1. Światło ogólne - sufit

Zadanie: równomiernie doświetlić przestrzeń, tak aby nie było czarnych plam i ostrych kontrastów. W małej kuchni najlepiej działa szyna sufitowa z 3-4 reflektorami lub 2-3 wpuszczane downlighty.

• Poziom: 150-250 lx.
• Barwa: 3000K lub 3500K. Ciepło-neutralna sprawia, że jedzenie wygląda apetycznie, a białe fronty nie żółkną optycznie.
• CRI: min. 90. Lepiej oddaje kolory żywności i blatów.
• Rozmieszczenie: reflektory ustaw pod kątem 30-45 stopni w stronę blatów i zlewu, nie w oczy.
• Moc i strumień: 3 reflektory po 8-10 W LED o strumieniu 700-900 lm każdy zwykle wystarczą na 8 m2. Przy oprawach wpuszczanych celuj w 3×800-1000 lm.

2. Światło zadaniowe - podszafkowe

Kluczowe dla bezpieczeństwa. To taśma LED 24V w profilach aluminiowych z kloszem, najlepiej 45 stopni, aby świeciła na blat, a nie w ścianę. Montuj jak najbliżej krawędzi czołowej szafki górnej.

• Poziom: 500-750 lx na blacie.
• Parametry taśmy: 10-12 W/m, 1000-1500 lm/m, CRI 90-95, 3500-4000K.
• Rozmieszczenie: profil 5-7 cm od krawędzi frontu, ciągły odcinek nad strefami pracy. Unikaj przerw nad zlewem i płytą.
• Profile: aluminiowe, z kloszem mlecznym. Odprowadzają ciepło i wygładzają światło. Kątownik 45 stopni minimalizuje olśnienie.
• Zasilacz: 24V 120-150 W dla 8-10 m taśmy 12 W/m. Zawsze zostaw 20-30 proc. zapasu mocy.

3. Światło akcentowe - klimat i orientacja

Opcjonalne, ale daje efekt i praktykę nocą. Może to być słabsza taśma LED w cokole mebli, w witrynie albo jedna oprawa nad półką.

• Parametry: 3-5 W/m, 2700-3000K, CRI 90.
• Sterowanie: najlepiej osobny włącznik lub ściemniacz. Możesz też użyć czujnika ruchu w cokole.

Okablowanie i sterowanie - prosty podział na 3 obwody

Podziel kuchnię na trzy obwody: sufit, podszafkowe i akcent. Dzięki temu dopasujesz światło do sytuacji: gotowanie, sprzątanie, wieczór.

• Obwód 1 - sufit: przewód YDYp 3×1.5 mm2 do szyny lub puszek opraw wpuszczanych. Włącznik przy wejściu.
• Obwód 2 - podszafkowe: zasilacz 24V w szafce wiszącej lub nad lodówką. Wejście AC 230V na włącznik ścienny, wyjście DC 24V na taśmy przewodem 2×0.5-0.75 mm2. Dodatkowo włącznik dotykowy w profilu lub czujnik zbliżeniowy pod spodem szafki.
• Obwód 3 - akcent: mały zasilacz 24V 30-60 W albo ten sam zasilacz co podszafkowe, ale na osobnym kanale sterującym.
• Sterowanie: klasyczne włączniki lub jeden potrójny. Jeśli chcesz ściemniać, wybierz sterownik LED 24V z funkcją PWM i ściemniacz ścienny kompatybilny z LED.
• Dostęp serwisowy: zasilacze montuj tak, by były dostępne bez demontażu mebli. Nie wkładaj ich nad piekarnik lub zmywarkę.

Montaż krok po kroku - bez niespodzianek

• 1. Pomiary i szkic: narysuj ciągi szafek, zaznacz strefy pracy. Zsumuj długości odcinków LED nad blatem.
• 2. Dobór barwy i CRI: sufit 3000-3500K, blat 3500-4000K, CRI minimum 90. Jeśli fronty mają wysoki połysk, postaw na mniejszą moc i profil 45 stopni.
• 3. Rozplanowanie obwodów: zdecyduj o miejscu zasilaczy i trasach przewodów. Zaplanuj przepusty w korpusach.
• 4. Okablowanie: wyprowadź 230V do zasilaczy i szyny. DC 24V prowadź osobno, w peszlu lub listwach meblowych.
• 5. Profile LED: docięte na wymiar, odtłuszczone. Przykręć wkrętami 2.5-3.0 mm do dna szafek. Klosze załóż na końcu.
• 6. Taśma LED: przyklej do profilu po próbnym podłączeniu. Lutuj przewody w narożnikach, nie zaginaj taśmy na 90 stopni. Użyj koszulek termokurczliwych.
• 7. Zasilacz i sterownik: zamontuj na płaskiej płycie, zostaw 2-3 cm luzu wokół na wentylację. Sprawdź polaryzację.
• 8. Testy: sprawdź migotanie, równomierność i temperaturę profili po 30 minutach. Profil nie powinien być gorący.
• 9. Ustawienie reflektorów: skieruj je na blat, zlew i płytę, nie w oczy. Unikaj bezpośrednich plam na frontach.
• 10. Porządek i opis: opisz obwody w puszce, schowaj zapas przewodów w puszce serwisowej.

Przykład: kuchnia w bloku 3×2 m, układ L

Założenia: ciąg 300 cm z płytą i zlewem plus ramię 200 cm z lodówką i piekarnikiem. Szafki górne na obu ścianach, okap zintegrowany.

• Ogólne: szyna 1-fazowa 150 cm na środku z 4 reflektorami po 8 W, 4×800 lm, 3000K. Dwa skierowane na każdy ciąg.
• Podszafkowe: profil 45 stopni 2×150 cm i 1×180 cm. Taśma 24V 12 W/m, 4000K, CRI 95. Razem 4.8 m. Zasilacz 24V 120 W w szafce nad lodówką. Włącznik ścienny plus czujnik zbliżeniowy przy zlewie.
• Akcent: taśma 24V 4.8 W/m w cokole 250 cm, 3000K na czujniku ruchu.
• Efekt: blat równomiernie doświetlony, brak cieni od użytkownika, wygodna praca i miękkie światło wieczorem.

Budżet i warianty sprzętu

• Oszczędnie i dobrze - 800-1200 zł: taśma LED 24V CRI 90 10 W/m, proste profile, szyna 1-fazowa 1.5 m, standardowe reflektory. Sterowanie zwykłymi włącznikami.
• Środek stawki - 1500-2500 zł: taśma CRI 95 12 W/m, lepsze profile z mlecznym kloszem klik, zasilacz markowy 150 W, czujniki gestu, reflektory z dobrym CRI i szerszym kątem.
• Premium - 3000+ zł: system szyn magnetycznych, moduły liniowe nad blatem, ściemnianie, sterowanie przez aplikację, zasilacze o wysokiej sprawności, taśmy o stabilnej barwie 2-step MacAdam.

Najczęstsze błędy i jak ich uniknąć

• Brak profilu do taśmy LED: skraca żywotność i widać punkty. Zawsze używaj profilu z kloszem.
• Jedna barwa 6000K w całej kuchni: wygląda szpitalnie. Mieszaj 3000-3500K ogólne i 3500-4000K robocze.
• Złe miejsce zasilacza: omijaj strefy gorące i wilgotne. Daj dostęp serwisowy.
• Za słaby strumień nad blatem: celuj w 1000-1500 lm/m. Unikaj taśm 4.8 W/m jako głównego źródła pracy.
• Olśnienie: profil 45 stopni, mleczny klosz, reflektory ustawione pod kątem. Nie świeć w oczy.
• Brak podziału na obwody: zrób minimum trzy. Komfort i oszczędność prądu.
• Nieciągłość oświetlenia nad zlewem: zaplanuj przerwy okapu i mostki przewodów tak, by światło było ciągłe.

Podsumowanie

• Zapewnij 3 warstwy światła: sufit, blat, akcent.
• Wybierz taśmę 24V, 10-12 W/m, CRI 90-95, 3500-4000K do blatu.
• Stosuj profile aluminiowe 45 stopni z mlecznym kloszem.
• Podziel instalację na 3 obwody i zadbaj o dostęp do zasilaczy.
• Celuj w 150-250 lx ogólnego i 500-750 lx na blacie.
• Ustaw reflektory pod kątem 30-45 stopni do stref pracy.
• Testuj po montażu: równomierność, brak olśnienia, temperatura profili.

FAQ

Jaka barwa światła jest najlepsza do kuchni?

Ogólne 3000-3500K dla przytulności i naturalnych kolorów. Pod szafkami 3500-4000K dla wyrazistości cięcia i czytelności tekstur na blacie.

12V czy 24V do taśm podszafkowych?

24V. Mniej spadków napięcia na długich odcinkach, stabilniejsza jasność i większy wybór zasilaczy. 12V ma sens tylko przy krótkich odcinkach do 1-2 m.

Ile lumenów potrzebuję nad blatem?

Licząc 1000-1500 lm na metr bieżący taśmy w profilu otrzymasz 500-750 lx na standardowym blacie 60 cm. To bezpieczny i komfortowy poziom.

Czy taśma LED może być nad płytą i zlewem?

Tak, ale w profilu z kloszem, zasilaczem poza strefą pary i paroszczelnymi złączami. W sąsiedztwie płyty gazowej zachowaj odstęp i wybierz profil metalowy.